Trận chiến Trận_Kolín

Phải đến trưa thì Hülsen mới bắt đầu động binh, và phải mất thêm 1 tiếng đồng hồ nữa thì bộ binh ông mới vào vị trí khởi phát. Trên đường hành tiến, quân Phổ chịu một số tổn thất do hỏa lực quấy nhiễu của lính bộ binh nhẹ người Croatia tại Krzeczhorz. Mặc dù thương vong không lớn, điều này làm Friedrich cảm thấy ngờ rằng rằng những báo cáo về sức mạnh quân Áo mà ông bác bỏ trước đó là chính xác. Do vậy, ông quyết định giữ lại phần lớn lực lượng của mình để chờ những diễn biến tiếp theo trên địa bàn của Hülsen.[2]

Sau khi mang kỵ binh về mạn đông và tiêu diệt các toán lính Croatia và khinh kỵ binh Áo trong khu vực này, Ziethen dừng quân để đợi bộ binh. Đến 13h, các tiểu đoàn của Hülsen mới bắt đầu tiến công. Tuân thủ học thuyết chiến thuật của mình, bộ binh Phổ di chuyển với thạch cơ điểu thương vác vai nhằm đánh đổi hỏa lực bằng tốc độ nhanh và vẻ bề ngoài đáng sợ. Nhưng thay vì làm đối phương nao núng, họ sớm biến thành miếng mồi ngon của hỏa lực quân Áo. Tuy bị pháo binh Áo khoét nhiều lỗ hổng trong đội hình của mình nhưng quân Phổ vẫn tiến qua Krzeczhorz và trèo lên các đồi sau làng, nơi họ bị một bộ phận lớn quân Áo chặn đánh dữ dội: thì ra Daun đã dốc hàng loạt trung đoàn trừ bị do trung tướng Heinrich Karl von Wied-Runkel vào khu vực này trong khi đối phương còn đang hành quân. Chiến sự sau đó diễn ra gay gắt đến mức Daun lại phải tăng viện thêm nhiều đơn vị quân trừ bị nữa cho Wied-Runkel.[2][7]

Bản đồ trận Kolín.

Quan sát thấy bụi mù bốc lên từ đường di chuyển của quân dự bị Wied-Runkel, Friedrich tin rằng trận tuyến chính của Áo trên vùng đồi núi hai bên Chocenitz đã bị nới lỏng và một đòn đánh vỗ mặt sẽ dễ dàng và đỡ mất thời giờ hơn là đánh thọc hông. Do vậy, không lâu sau 15h, nhà vua sai các tiểu đoàn bộ binh tiền phương do vương công Moritz xứ Anhalt-Dessau chỉ huy dàn trận theo hàng ngang và đánh thẳng vào phòng tuyến chủ lực đối phương thay vì hành quân bọc sườn theo các đội hình dọc. Do không hiểu suy nghĩ của nhà vua nên Moritz trở nên lúng túng với sự thay đổi kế hoạch này và liên tục khước từ mệnh lệnh. Phải đến khi Friedrich quát thẳng vào mặt Moritz: "Dàn hàng ngang" thì vị thống soái mới làm theo ý ông. Sau trận đánh, Friedrich quở trách Moritz vì đã trì hoãn tiến công làm nhà vua mất mọi kiểm soát đối với Hülsen.[2][7]

Có điều là đạo binh của Daun lớn hơn rất nhiều so với những gì Friedrich mường tượng. Vào thời điểm các tiểu đoàn của Moritz hình thành chiến tuyến, lính áo trắng vẫn đóng đầy ắp trên cao điểm Krzeczhorz. Không có sự yểm trợ của pháo binh, bộ binh Phổ một lần nữa bị trọng pháo Áo tàn sát dữ dội. Điều đó cùng với sự nóng nực và đói khát đã khiến quân bộ của Moritz tấn công với tinh thần sa sút. Họ cũng không nhận được sự hỗ trợ của các đơn vị khác trong trận hình quân Phổ. Bên phải quân Moritz, các đơn vị bộ binh của thiếu tướng Christoph H. von Manstein đã và đang chịu nhiều tổn thất do hỏa lực của lính thiện xạ người Croatia trong các cánh đồng lúa nằm dọc theo cao lộ. Quân đội Phổ lại không có lính bộ binh nhẹ chuyên nghiệp để giữ những kẻ quấy nhiễu này ở một khoảng cách xa. Tại đây, theo ghi chép sau này của Friedrich, thêm một bộ tướng nữa đã phá hỏng chiến lược tổng thể của ông: khoảng 15h-15h30, Manstein thúc quân tấn công quân Áo trong khu vực của ông mà không hề có chỉ thị của Friedrich, làm bùng lên một cuộc giao tranh ác liệt đến mức nhà vua buộc lòng phải chi viện hết mọi đơn vị bộ binh còn lại trong tay mình cho Manstein. Các sử gia hiện đại Christopher DuffyDennis E. Showalter dẫn ra một "nguồn tin đáng tin cậy hơn" cho biết Manstein tiến công sau khi một sĩ quan tùy tùng của vương tộc tình cờ đưa lệnh cho ông đánh đuổi lính kỳ binh Áo bên sườn quân ông.[2]

Do tưởng đây là một huấn dụ trực tiếp của đức vua – và cũng có lẽ do nó hợp với ý định của ông, Manstein ban đầu cho xung trận 1 tiểu đoàn và sau đó thảy hết 5 tiểu đoàn của mình vào cuộc. Quân ông nhanh chóng quét sạch lính Croatia ra khỏi làng Chocenitz, sau đó đánh thọc lên đồi Przerovsky. Do tin rằng những gì ông đối mặt chỉ là một lực lượng bình phong mỏng yếu nên Manstein kiên quyết truy diệt họ cho kỳ được. Và chỉ vài phút sau các đoàn quân của ông đã rơi vào một trận đánh quy mô lớn, nơi mà mọi đơn vị bộ binh còn chưa tham chiến của Friedrich sẽ bị lôi kéo vào cuộc. Nhưng nhà vua không chỉ không ra lệnh cho Manstein thoái binh mà còn thân chinh đến địa bàn của ông này để đôn đốc quân sĩ. Theo nhận định của Showalter, có lẽ Friedrich vẫn tin rằng quân Áo đang sơ hở ở một nơi nào đó, hoặc cũng có thể ông suy tính rằng nếu thua trận thì ông sẽ chọn Manstein làm "con dê gánh tội" thay vì Moritz - một người có lắm mối quen biết. Dù sao đi nữa, Manstein cũng không đạt được thành công gì hơn Moritz. Hành tiến với súng hỏa mai vác vai, các tiểu đoàn của Manstein đã bị pháo hạng nặng và pháo dã chiến của Áo bắn cho tan nát trước khi lọt vào tầm bắn của bộ binh Áo. Các tiểu đoàn ở hàng đầu do hao tổn nặng nề nên phải co cụm vào nhau, và càng lúc càng nhiều đơn vị từ hàng thứ hai dồn lên trám các lỗ hổng. Đến khoảng 16h, 5 tiểu đoàn của Manstein đã dồn hết thành một tuyến xung phong yếu ớt và rã rời, không thể làm gì được nữa dù các khẩu đội pháo hạng nặng Phổ đã vào trận.[2]

Tiểu đoàn Vệ binh số 1 Phổ, trong trận Kollin, tranh vẽ của Richard Knötel.

Trước thế trận bế tắc ở phía tây và trung tân, chủ soái hai bên bắt đầu chuyển trọng tâm sang hướng đông. Giữa chiều, Daun đã tập trung đủ lính dự bị để phản công Hülsen. Dưới sự chỉ huy của trung tướng Starhemberg, một lực lượng Áo đã tiến đánh cánh rừng sồi đằng sau Krzeczhorz và đốn quỵ từng lớp quân Phổ bằng những loạt chính xác đến độ người Phổ phải khâm phục. Các đội hình khác của quân Áo cũng ào ạt xông lên, chỉ để bị đập tan bằng một đòn xung phong của Trung đoàn Long kỵ binh số 1, các Trung đoàn Thiết kỵ binh số 2, 8 và một lữ đoàn kỵ binh nặng Phổ. Thiếu tướng Siegfried von Krosigk đích thân dẫn dắt kỵ binh xung kich cho đến khi ông trúng đạn tử vong. Viên đại tá trẻ tuổi của Trung đoàn Thiết kỵ binh 8 là Friedrich Wilhelm von Seydlitz đã thay Kroigsick duy trì nhịp điệu tấn công, nghiền nát 2 trung đoàn kỵ binh và đánh thiệt hại nặng một số trung đoàn bộ binh đã gây trở ngại lớn cho Moritz và Hülsen. Nhưng do trong tay ông chỉ có 3 trung đoàn nên Seydlitz buộc lòng thu quân về trận tuyến để tránh bị tiêu diệt.[2]

Trong suốt quãng thời gian còn lại của buổi chiều, Friedrich và các thuộc tướng ra sức phát triển thắng lợi cục bộ này thành một thắng lợi toàn diện. Càng lúc càng trở nên liều mạng, nhà vua vung kiếm thôi thúc quân sĩ của Manstein chiến đấu. Hai bên đánh nhau mãi mà chưa bên nào giành được phần thắng. Thấy bộ binh đánh không xong, Friedrich sai thiếu tướng P. E. Penavaire cầm 4 trung đoàn thiết kỵ binh xông lên dãy đồi phía tây nam làng Krzeczhorz và đánh thốc vào trung tâm trận tuyến quân Áo. Friedrich cũng truyền lệnh cho trung tướng Hans Joachim von Ziethen đem khinh kỵ binh và Quận công August Wilhelm xứ Bevern đem 8 tiểu đoàn dự bị cuối cùng của bộ binh đến giúp Penavaire. Do ngựa cưỡi của viên sứ giả đưa lệnh bị bắn gục nên Bevern nhận lệnh trễ và không thể tiếp viện nhanh cho quân chủ lực. Trong khi đó, các khối khinh kỵ binh của Ziethen lại bị cầm chân bởi kỵ binh cánh phải Áo. Penavaire ráng sức thúc đẩy cuộc tấn công đơn độc của mình, song sớm bị hãm chặn bởi địa hình dốc cao và hỏa lực khốc liệt của bộ binh Croatia. Một đợt phản công mạnh mẽ của quân Áo buộc kỵ binh Phổ phải mạnh ai nấy chạy mặc cho Friedrich cố sức chấn chỉnh hàng ngũ của họ.[2]

Trên khắp mặt trận vào lúc này, bộ binh Áo cũng đã thấm mệt và xài gần hết đạn dược của mình. Cơ hội cuối cùng đến với quân Phổ khi Bevern mang 8 tiểu đoàn bộ binh dự bị vào trận đúng lúc kỵ binh của Penavaire đang tan chạy. Trong một đợt tiến công quyết liệt lên cao điểm Krzeczhorz, quân Phổ cuối cùng đã phá vỡ được quân bộ binh Áo. Sau cả một ngày quyết đấu, chiến thắng xem chừng lại thuộc về đoàn quân hùng dũng của Friedrich. Nhưng mọi sự không khép lại ở đây. Thay vì tiếp tục truy kích tàn binh của Penavaire, kỵ binh Áo đồng loạt đánh ập vào mạng sườn và hậu quân đối phương. Cùng lúc đó, từ các cánh rừng sồi, lực lượng kỵ binh dự bị cuối cùng của Daun nhất tề xông thẳng vào đội hình quân Phổ. Được dẫn dắt bởi Trung đoàn Long kỵ binh De Ligne (sau được đổi tên thành Trung đoàn Long kỵ binh Windischgrätz), kỵ binh Áo mặc sức chém giết bộ binh Phổ và quyết định kết cục của trận đánh. Friedrich giờ đây không còn quân dự bị để tiếp tục chiến đấu.[2][7] Trong tuyệt vọng, nhà vua thu thập 50 binh sĩ và dẫn họ tấn công một khẩu đội pháo binh Áo. Một viên sĩ quan hầu cận hét lên: "Bệ hạ, liệu ngài muốn một mình tiêu diệt khẩu đội đó hay sao?", làm Friedrich phải chấm dứt hành động này.[4] Quân ông rời bỏ trận tuyến và lui về Praha, nhưng quân Áo do quá kiệt sức nên không truy kích.[5]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Trận_Kolín //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=v... http://books.google.com.vn/books?ei=qPZtTdevONDJcb... http://books.google.com.vn/books?id=NfwNAAAAQAAJ&p... http://books.google.com.vn/books?id=abPUKDlNmRsC&p... http://books.google.com.vn/books?id=iS4vE33il3gC&p... http://books.google.com.vn/books?id=mY-CaPwcxBEC&d... https://books.google.com.au/books?id=lc8EMD0JYUAC&... https://books.google.com.vn/books?id=9IGYcIkA3yAC&... https://books.google.com.vn/books?id=AakuAgAAQBAJ&... https://books.google.com.vn/books?id=WvpiFTmWnaQC&...